Będzie inaczej i Moje dwa domy – wsparcie dla dzieci rozwiedzionych rodziców.
Tylko tradycyjny model rodziny
Jeżeli chodzi o temat rozwodu rodziców, w dostępnych na polskim rynku książkach dla niedorosłych czytelników przeważają dwie tendencje. W większości książek (szczególnie dla dzieci w wieku przedszkolnym) temat ten jest zupełnie pomijany – bohaterowie żyją wyłącznie w pełnych, szczęśliwych rodzinach. Tymczasem według badań w Polsce rozwodzi się ok. 67 tys. par rocznie!
Pokazanie w literaturze rodziców samotnie wychowujących dzieci, rodzin patchworkowych czy przykładów opieki naprzemiennej dałoby dzieciom wspierający przekaz, że ich sytuacja nie jest odosobnionym przypadkiem, że nie są inne, gorsze.
Tylko negatywne przykłady
Drugą tendencją (w książkach skierowanych do dzieci starszych) jest koncentrowanie się wyłącznie na problemach związanych z rozwodem: prezentowanie walczących ze sobą rodziców, złych macoch, problemów z przyrodnim rodzeństwem itd. Książki pokazujące dzieciom, że inni borykają się z podobnymi problemami, są bardzo potrzebne, ale zdecydowanie brakuje tytułów, które dawałyby pozytywne przykłady, że można mieć dobre relacje z mamą i tatą mieszkającymi osobno, że istnieją szczęśliwe rodziny zrekonstruowane, a nowi partnerzy rodziców nie muszą być wrogami itd.
Istnieje życie po rozwodzie
Absolutnie nie chodzi o to, żeby umniejszać problem jakim jest dla dziecka rozpad rodziny, ale pokazać, że istnieje życie po rozwodzie i to życie może być szczęśliwe.
Książki Harperkids „Będzie inaczej” i „Moje dwa domy” wypełniają obie te luki, dlatego jako mama po rozwodzie i mama rodziny patchworkowej, z przyjemnością objęłam je patronatem.
Będzie inaczej. O rozstaniu rodziców, Clare Helen Welsh, ilustracje Åsa Gilland, Wydawnictwo HarperCollins, Warszawa 2024, wiek 4+
Na pierwszej ilustracji widzimy rodzinną sielankę: mama i tata budują z kilkuletnim synkiem zamek z piasku. Wszystko się zmienia, gdy rodzice informują chłopca, że nie mogą być dłużej razem. Bohater czuje złość, smutek i strach. Martwi się też, że rozstanie rodziców to jego wina.
Rodzice cierpliwie odpowiadają na wszystkie pytania i wspierają. Tłumaczą synkowi, że dorośli czasami się rozstają, ale nigdy nie przestają być rodzicami i kochać swojego dziecka. Na przykładzie zjawisk atmosferycznych i pór roku starają się pokazać synkowi, że zmiany są częścią życia i pomóc mu zrozumieć trudne emocje, których doświadcza.
Silne emocje przypominają szalejącą w nas burzę śnieżną.
Emocji nie można zatrzymać, tak samo jak nie możemy powstrzymać opadających liści.
Dzięki pomocy rodziców chłopcu udaje się odnaleźć w nowej sytuacji. Kiedy w jego życiu pojawia się nowy partner mamy, bohater ponownie odczuwa silne emocje. Na szczęście już wie, że „zmiana w życiu jest jak nowa pora roku”.
Mali czytelnicy znajdą tu informację, że
- dziecko nie ponosi żadnej winy za rozstanie mamy i taty, i nie może swoim zachowaniem sprawić, że rodzice do siebie wrócą,
- trudne emocje, które odczuwa, są naturalne w tej sytuacji i zupełnie zrozumiałe,
- zmiany nie muszą być złe.
Dodatkowo historia chłopca i jego rodziców daje dzieciom nadzieję, że i w ich życiu wszystko się poukłada. Może „nie zawsze będzie łatwo…, ale nie zawsze będzie też tak trudno”.
W książce jest niewielu tekstu, a język będzie zrozumiały już dla czterolatków. Na uwagę zasługują ilustracje, które świetnie oddają silne emocje bohatera i podkreślają atmosferę ciepła i bliskości. Dużą zaletą ilustracji jest pokazywanie dzieciom różnorodności świata (znajdziemy tu osoby otyłe, ciemnoskóre, w okularach czy hidżabie). Gilland jest też autorką warstwy graficznej książki „Pięknie się różnimy”.
Moje dwa domy. Phil Earle, ilustracje Jess Rose, Wydawnictwo HarperCollins, Warszawa 2024, wiek 4+
Bohaterką książki „Moje dwa domy” jest kilkuletnia Florka, której rodzice rozstali się. Od tej pory dziewczynka ma dwa domy. Początki są trudne. Dziewczynka chce, żeby wszystko było po staremu, martwi się i boi. Spakowany do mamy plecak wydaje się Florce za ciężki, żeby mogła go unieść, a u taty tęskni za pokojem w domu mamy.
Na szczęście rodzice stają na wysokości zadania. Robią wszystko, by dodać córce odwagi i ułatwić jej oswojenie się z nową sytuacją i zaakceptowanie zmiany – tata zdobywa dla niej kamień mocy, a mama księżycowy kwiat. Wspierają gdy tęskni i jest jej smutno.
Na ostatniej stronie widzimy, że dziewczynka odnalazła się w nowej rodzinnej konfiguracji.
Książki, które dają siłę
„Będzie inaczej” i „Moje dwa domy” to książki, które mogą stanowić cenne wsparcie dla dziecka, którego rodzice się rozwiedli – pomóc mu zmienić sposób myślenia o tej sytuacji i o sobie samym.
„Będzie inaczej” i „Moje dwa domy” należą do serii Książki, które dają siłę. Seria ma na celu przygotowanie dzieci na różne wyzwania i dodanie im wiary w siebie i swoje możliwości.
Co bardzo istotne, nie są to książki tylko dla dzieci rozwiedzionych rodziców. Oba tytuły uczą otwartości i pokazują, że „ludzie mają różnie” i to jest ok – istnieją różne modele rodziny i żaden nie jest niewłaściwy.
O tym, że żadna rodzina nie jest gorsza przeczytacie też w książce „To wszystko rodzina”