Burza nad Aleją Pogodną – książka dla dzieci o przemocy domowej
Burza nad Aleją Pogodną, Dimity Powell, przekład Tomasz Zymer, ilustracje Nicky Johnston, Wydawnictwo No bell, wiek 5+
Obraz wyraża więcej niż tysiąc słów
Picturebooki mogą przekazać obrazem to, co bardzo trudno wyrazić słowami, dlatego są nieocenionym narzędziem do delikatnego poruszania trudnych, delikatnych tematów (np. „Butelka taty”, „Włosy mamy”, „Migranci”).
Dimity Powell wykorzystała potencjał książki obrazkowej, żeby poruszyć temat przemocy domowej. W przeciwieństwie do książek „Zły Pan” czy „Małe”, gdzie problem został pokazany dosłownie i realistycznie, tutaj autorka sięgnęła po metaforę i przedstawiła przemoc domową jako gwałtowne zjawiska atmosferyczne.
Metaforycznie o przemocy domowej
Iskierka jest kilkulatką, która mieszka przy Alei Pogodnej i o każdej porze roku lubi bawić się na swojej ulicy. Niestety pogoda bywa tam bardzo kapryśna
„Iskierka nigdy nie wie, kiedy nawałnica uderzy i jak długo będzie trwała”
Dziewczynka bardzo boi się błyskawic i piorunów, ale nauczyła się przed nimi chować
„Ma doświadczenie w chowaniu się. Może ukrywać się cały dzień… I całą noc.”
Na przejmujących ilustracjach widzimy przerażone dziecko w kuchennej szafce, pod stertą prania, kulące się ze strachu pod stołem i pod łóżkiem.
Pewnego razu, gdy burza jest silniejsza i głośniejsza niż zwykle, dziewczynka ucieka i… biegnie poszukać wsparcia. Na kolejnej ilustracji widzimy, że dziewczynka znalazła schronienie pod parasolem jakiejś pani.
„I to działa”. Wprawdzie nad Aleją Pogodną nie przestaje błyskać i grzmieć, ale Iskierka czuje się bezpieczniej i nie drży już za każdym razem, gdy wiatr poruszy firanką.
Szukanie pomocy zaufanego dorosłego
„Burza nad Aleją Pogodną” zachęca dzieci doświadczające przemocy w domu do przełamania wstydu i lęku i zwrócenia się po pomoc do osoby z zewnątrz, do której mają zaufanie. (Ten przekaz znajdziemy również w obu wcześniej wspomnianych książkach o przemocy).
Może czytając książkę o problemach Iskierki, dziecko w podobnej sytuacji otworzy się i opowie o swoim kłopocie nauczycielce czy bibliotekarce? Miejmy nadzieję.
Metafora daje dziecku poczucie bezpieczeństwa: może przemyśleć swoją sytuację i proponowane rozwiązanie, nie czując się przy tym zdemaskowane. Zastosowanie metafory sprawia też, że nie jest to wyłącznie tytuł dla dzieci z krzywdzonych w domu. Dla dzieci bez takich doświadczeń będzie to po prostu historia o dziewczynce, która boi się burzy. Może zechcą porozmawiać po lekturze o swoich lękach?
Nicky Johnston zilustrowała książkę fantastycznie. Popatrzcie na kształty, które przybierają chmury i konary drzew! Ilustracje idealnie oddają emocje dziewczynki: radość, strach, nadzieję. Widzimy, jak burza odbiera jej radość życia (z ilustracji znikają kolory) i jak na końcu Iskierka odzyskuje poczucie bezpieczeństwa (świat jest znowu kolorowy).
W 2019 roku książka została uhonorowana przyznawaną przez organizację Society of Children’s Book Writers and Illustrators nagrodą SCBWI Crystal Kite Award.
Z książek dla dzieci starszych, które poruszają temat przemocy w rodzinie bardzo polecam „Dom nie z tej ziemi”, „Książka wszystkich rzeczy”.
