Pola i Buster. Niesforna wiedźma i uczuciowy maszkaron, Sally Rippin, przekład Aleksandra Weksej, Wydawnictwo Mamania, Warszawa 2020, wiek 7+
,,Pola i Buster. Niesforna wiedźma i uczuciowy maszkaron” to książka, która pod ciekawą i zabawną fabułą z, tak lubianymi przez dzieci, elementami fantastycznymi i magicznymi, skrywa ważne i poważne tematy, takie jak: śmierć rodzica, niska samoocena, niepowodzenia szkolne, nieprzystosowanie, odrzucenie przez grupę rówieśniczą albo rywalizacja z rodzeństwem.
Beznadziejna i niedopasowana
Pola nie czuje się dobrze w Akademii Czarów i Magii. Z powodu dysleksji nie wychodzą jej żadne zaklęcia (ostatnio ropucha, której miała usunąć brodawki, wybuchła) i nie jest lubiana przez koleżanki i kolegów (nikt nie chce nawet siedzieć z nią w ławce). Dziewczynka czuje się beznadziejna i niedopasowana, szczególnie, że jej siostra jest jedną z najbardziej utalentowanych i popularnych wiedźm w całej szkole. Winifreda uważa, że Pola jest „dziwna i kompromitująca” i na każdym kroku przypomina siostrze, że jej szkolne i towarzyskie życie to pasmo niepowodzeń.
Zakazana przyjaźń
Jeszcze gorzej by było gdyby wiedźmy i wiedźmaki poznały sekret bohaterki – Pola przyjaźni się bowiem z maszkaronem! Wiedźmy uważają, że maszkarony są głupie, nieokrzesane i agresywne, ale Buster jest zaprzeczeniem stereotypowego maszkarona. Buster jest uosobieniem wrażliwości i uczuciowości (przez co też nie ma łatwego życia w szkole). Pola i Buster ukrywają więc swoją przyjaźń.
Kiedy spotykają się w miejscu publicznym udają, że się nie znają, ale każdy wieczór spędzają razem w ogrodzie na drzewie, gdzie zwierzają się sobie ze swoich problemów i nawzajem pocieszają. Buster jest tak empatyczny, że kiedy Pola jest nieszczęśliwa on kurczy się i traci kolor, a kiedy przyjaciółka jest wesoła, robi się duży i różowy. Pola twierdzi, że tylko przy Busterze nie czuje się inna ani gorsza, a maszkaron zapewnia ją, że dla niego jest idealna.
Lojalność
Jednak ich przyjaźń zostaje wystawiona na ciężką próbę. Wszystko zaczyna się od przypadkowego spotkania bohaterów podczas szkolnej wycieczki do Galerii Narodowej. Buster jest tak podekscytowany widokiem przyjaciółki, że macha do niej radośnie na powitanie. Pola początkowo ignoruje maszkarona i wypiera się znajomości z nim (zwłaszcza, że jedna z koleżanek, Maloria, właśnie doceniła zdolności plastyczne Poli i spojrzała na nią łaskawym okiem).
Kiedy dziewczynka widzi, że Buster kurczy się ze smutku. a inne maszkarony zaczynają mu dokuczać, rzuca silne zaklęcie, żeby pomóc przyjacielowi. Tym razem wiedźma ma szczęście. Nie tylko jej zaklęcie udaje się, ale dodatkowo Maloria uznaje, że koleżanka rzuciła zaklęcie w jej obronie. Pola staje się klasową bohaterką. Zdarzenie w galerii (o którym piszą nawet w gazetach) napędza jednak spiralę nienawiści w stosunku do maszkar. W szkole powstaje klub „Wiedźmy kontra Maszkary” a Pola ma zostać jego przewodniczącą. Pokusa przypodobania się innym wiedźmom jest silna, ale przecież dziewczynka wie, że
Jej przyjacielem jest Buster. Buster, który jest dobry i miły i lubi Polę bez względu na wszystko. Prawdziwi przyjaciele mają w nosie magiczne długopisy, sławę i popularność. I nigdy nie zmuszają do bycia kimś, kim się nie jest.
Bohaterka musi dokonać trudnego wyboru między byciem jak inne wiedźmy a pozostaniem sobą.
Pozostać w zgodzie z sobą
Książkę „Pola i Buster” polecam szczególnie dzieciom w wieku wczesnoszkolnym, które weszły w nowe środowisko i muszą odnaleźć swoje miejsce w grupie. Za bardzo cenne uważam poruszenie przez autorkę tematu asertywności i nonkonformizmu. Dla dzieci w wieku szkolnym, które mają silną potrzebę akceptacji i przynależności, nieuleganie presji rówieśników jest niezwykle trudne. Autorka pokazuje, że warto czasami sprzeciwić się większości i pozostać w zgodzie z sobą i własnymi przekonaniami.
Jeżeli szukacie książkowych bohaterów, którzy mieli odwagę być inni i podążać własną drogą, chociaż była to droga pod prąd, polecam również książki „Niebieska niedźwiedzica”, „Czy jesteś tchórzem Albercie”, „Opowieść o generale Tomaszku, który nie chciał pójść na wojnę” albo „O królewnie, która chciała jeździć koparką”.
Poszczególne fragmenty książki można wykorzystać podczas warsztatów z uczniami na temat odmienności, podziałów, uprzedzeń, oceniania po pozorach czy przyjaźni i lojalności.
Tolerancję wynosimy z domu
Trudno nie polubić bohaterów tej książki: rezolutnej Poli i Bustera o gołębim sercu (który z wyglądu przypomina stwory z kultowego picturebooka Maurice’a Sendaka a z charakteru Kubusia Puchatka). Mnie jednak szczególnie ujęła mama Bustera, która stworzyła w domu przytulisko dla starych, schorowanych maszkar, bo jak mówi
Łatwo jest kochać sympatyczne maszkary, ale to te niesympatyczne potrzebują tego najbardziej.
Mama Bustera i mama Malorii są zresztą świetnymi przykładami na to, że „Są złe maszkary i dobre maszkary. Tak samo jak wiedźmy i wiedźmacy” i że tolerancję, lub jej brak, wynosimy z domu.
Inteligencja emocjonalna
Książka Sally Rippin nadaje się też świetnie do rozwijania inteligencji emocjonalnej u dzieci, ponieważ autorka poświęca uczuciom wiele miejsca (bohaterowie bardzo często mówią o tym co czują, opisują, co się dzieje z ich ciałem pod wpływem danej emocji, starają się nazywać swoje uczucia itd.). Przy okazji polecam wcześniejsze książki wydawnictwa Mamania poświęcone emocjom: „Kolorowy potwór”, „A królik słuchał” i „Kiedy nadchodzi smutek”, które są skierowane do dzieci najmłodszych.
Przeczytałam w opisie wydawcy, że problemy głównej bohaterki w nauce wynikają z dysleksji. Być może czytając fragment, w którym Pola ma wrażenie, że tekst zaklęcia w Księdze Zaklęć tańczy, a litera „w” czasami zamienia się w „m”, dorośli domyślą się, że dziewczynka jest dyslektyczką, ale dla dziecięcego odbiorcy nie będzie to wcale oczywiste (a termin dysleksja nie pada w książce ani razu). Żałuję, że autorka nie poświęciła więcej uwagi temu wątkowi. Można by go było wykorzystać do uwrażliwienia dzieci na problemy kolegów dotkniętych tym zaburzeniem, ale zdecydowanie wymagałoby to rozwinięcia tematu.
