Ludzie, Peter Spier (tekst i ilustracje), przekład Katarzyna Radziwiłł, Wydawnictwo Muchomor, Warszawa 2017, ISBN: 978-83-65650-14-6; wiek 6+
Książka Petera Spiera to wielka pochwała różnorodności. Jeżeli nauczymy dzieci postrzegać inności jako zaletę, akceptacja odmienności będzie dla nich czymś oczywistym, a nie tylko kwestią poprawności politycznej i odgórnych nakazów.
„Ludzie” zaczynają się od stwierdzenia, że na świecie żyje siedem miliardów ludzi i nie ma dwóch identycznych osób. Każdy z nas jest inny od reszty, jedyny w swoim rodzaju. Na kolejnych kartach autor pokazuje te różnice. Mamy różne kolory skóry, inne oczy, nosy i włosy (co ciekawe, ci z kręconymi chcą je wyprostować, a ci z prostymi zapamiętale kręcą), nosimy różne stroje i ozdoby. Mieszkamy w różnych domach, jemy różne potrawy, mówimy różnymi językami, wykonujemy różne zawody. Inaczej spędzamy wolny czas, obchodzimy różne święta. Różnimy się statusem materialnym, religią, poglądami, gustem i umiejętnościami.
Dzieci znajdą w książce wiele ciekawych informacji (język migowy, egzotyczne potrawy, zaskakujące sposoby upiększania ciała, gry popularne w różnych zakątkach świata), ale wartość książki „Ludzie” nie ogranicza się do jej walorów edukacyjnych. Najważniejszy jest jej przekaz.
Książka przedstawia różnice między ludźmi nie jako coś, co musimy przełknąć jak gorzką pigułkę, bo tak „wypada” czy „należy”, tylko jako wielką wartość, coś, co nas wzbogaca, sprawia, że świat jest ciekawszy i piękniejszy. Na jednej z końcowych rozkładówek widzimy, jak smutno i nudno wyglądałby świat, gdyby nie te różnice (identyczne bloki, identyczne samochody, tak samo ubrani ludzie, sklepy z numerami zamiast nazw itd.).
Spier nie poucza młodego czytelnika, pozwala mu samemu wyciągnąć wniosek, że żadna religia, kolor oczu, czy styl życia nie są lepsze ani gorsze. Co więcej, wszelkie wartościowanie jest pozbawione sensu, bo to co w jednym kraju jest uważane za piękne, w innym miejscu może być uznane za brzydkie, dziwne lub śmieszne. A to co dla jednych jest przysmakiem, u innych może budzić obrzydzenie. (Tą względność ocen dobrze widać podczas lektury strony poświęconej jedzeniu, kiedy to mali czytelnicy, jedzący świnki i kurki, oburzają się słuchając o zjadaniu małpek czy żółwików).
Autor zwraca uwagę, że większość konfliktów na świecie jest spowodowana brakiem otwartości na czyjąś inność i przekonaniem, że nasz kolor skóry, muzyka czy światopogląd są lepsze.
„Co dziwne, niektórzy ludzie nienawidzą innych za to, że nie są do nich podobni. Że są inni. Zapominają, że oni sami, widziani cudzymi oczami, też są inni.”
Poza głównym tematem różnorodności i równości, autor sygnalizuje wiele różnych problemów, które rodzic/nauczyciel może rozwinąć z dziećmi np. bezrobocie, nierówności społeczne, bezdomność, prawa zwierząt a także względność pojęcia piękna (supermodelki i kobiety-żyrafy).
Barwne, pełne szczegółów rysunki Petera Spiera odgrywają tak samo istotną rolę jak tekst.
Za książkę „Ludzie” (książka ukazała się w 1980 r.) autor otrzymał nominacją do National Book Award.
