Bajki, które leczą część I i II, Doris Brett, przekład Małgorzata Trzebiatowska, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006, wiek 6+
Pierwszy tom ukazał się po raz pierwszy w 1998 roku pod tytułem „Opowiadania dla Twojego dziecka: koją, leczą, rozwiązują problemy. Cz. 1”. Dwa lata później Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne wydało „Opowiadania dla Twojego (nieco starszego) dziecka: koją, leczą, rozwiązują problemy. Cz. 2”.
Skorzystać z rozwiązania bohatera
Inspiracją do napisania opowiadań była dla D. Brett obserwacja córki. Dziewczynka miała wiele lęków, a każda próba pokonania lęku przy pomocy racjonalnego tłumaczenia kończyła się porażką. Wtedy autorka stworzyła dla niej historyjki o Ani. Ania była podobna do Amanthy, mieszkała w podobnym domu, miała podobną rodzinę i psa, a co najważniejsze – miała ten sam problem co Amantha. Czytając o przeżyciach bohaterki dziewczynka odczuwała ulgę, że nie jest jedynym człowiekiem na świecie, który ma taki kłopot i miała poczucie, że ktoś ją naprawdę rozumie. Dzięki opowiadaniom dziewczynka mogła spojrzeć z dystansem na swoją sytuację, przemyśleć ją, a jednocześnie nie miała dyskomfortu związanego z krępującą rozmową na temat własnych emocji i lęków. Mogła też skorzystać z wypróbowanego przez bohaterkę rozwiązania ich wspólnego problemu.
Opowiadanie jako narzędzie rozwiązywania dziecięcych problemów
Autorka opisuje mechanizmy (identyfikacja i naśladownictwo) i techniki psychologiczne (odwrażliwianie, konkretyzowanie, racjonalizowanie), które sprawiają, że odpowiednio skonstruowane opowiadania stają się skutecznym narzędziem rozwiązywania dziecięcych problemów. D. Brett wydała swoje książki w 1986 roku, więc można ją uznać za prekursorkę bajkoterapii (chociaż autorka tak tej metody nie nazywa). Więcej o tej metodzie przeczytasz we wpisie Bajkoterapia
Dla dzieci i dla rodziców
Bardzo cenię książki Doris Brett za merytoryczną podbudowę opowiadań. Oprócz bajek terapeutycznych znajdziemy tu rzetelne informacje na temat trudności i problemów, które towarzyszą poszczególnym etapom rozwoju dziecka, lęków, które są nierozerwalnie związane z nabywaniem przez dzieci doświadczeń i nowych umiejętności. Każdy rozdział jest poświęcony innemu problemowi, który D. Brett najpierw szczegółowo omawia, a następnie proponuje opowiadanie, które może pomóc w jego rozwiązaniu. Każda historia jest opatrzona licznymi przypisami, w których autorka analizuje poszczególne elementy opowiadań, objaśnia ich funkcje, działanie itd.
Co istotne, ta teoretyczna wiedza jest przedstawiona w bardzo przystępnej formie. D. Brett jest psychologiem klinicznym, ale w swojej książce dzieli się swoimi doświadczeniami i radami, jak rodzic z innymi rodzicami.
Problemy z którymi borykają się dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym
Brett adresuje obie książki do rodziców, którzy chcieliby wesprzeć swoje dzieci w zmaganiu się z różnymi emocjonalnie trudnymi sytuacjami. Poszczególne historie dotyczą m.in. takich problemów jak: lęk przed ciemnością, koszmary nocne, narodziny rodzeństwa, pierwsze dni w przedszkolu, rozwód rodziców, śmierć bliskiej osoby, pobyt w szpitalu, nadpobudliwość, nieśmiałość, przemoc w grupie rówieśniczej, konflikty z rodzeństwem, uzależnienie rodzica.
Autorka zwraca uwagę, że każde dziecko jest inne i zachęca do odpowiedniego modyfikowania zaproponowanych opowiadań. Wszystkie historie są tak skonstruowane, żeby rodzice mogli je łatwo dostosować do indywidualnych potrzeb swojego dziecka.
Oprócz opowiadań terapeutycznych znajdziemy tu także opowiadania relaksacyjne i rozdział poświęcony uczeniu dzieci odprężania się.
W czasopiśmie Biblioterapeuta znajdziecie scenariusze zajęć biblioterapeutycznych opartych o rozdziały z książek Doris Brett np. Biblioterapeuta 4/2006, str. 11 zajęcia na temat poczucia własnej wartości „Dlaczego ona mi dokucza?”, Biblioterapeuta 1/2009 str. 11 i 12 dwa scenariusze zajęć oswajających z tematem śmierci.
Osoby szukające bajek relaksacyjnych odsyłam do książki Jesteś kimś wyjątkowym.