Bieda. Przewodnik dla dzieci, Hanna Gill-Piątek, Henryka Krzywonos, ilustracje Anna Pluta, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2010, ISBN 978-83-62467-02-0
Tata Blanki jest prezydentem. Dziewczynka mieszka w pałacu z wielkim ogrodem. W każdym pokoju jest wielki telewizor plazmowy i „wszystkie konsole, jakie tylko są”. Dziewczynka ma też własnego konia i quada, a do szkoły kierowca wozi ją limuzyną. Niestety, to tylko marzenia głównej bohaterki. Rzeczywistość jest zupełnie inna. Blanka ma naprawdę na imię Anka i mieszka z mamą, babcią, bratem i siostrą w jednopokojowym mieszkaniu w starej kamienicy. Mama pracuje po kilkanaście godzin dziennie, a mimo to jest zmuszona korzystać z pomocy społecznej. Rodzeństwo spotyka się w szkole z wyśmiewaniem, upokorzeniami i wykluczeniem. Szczególnie utkwiła mi w głowie scena, gdy Anka opowiada, że jako jedyna w klasie nie ma czarnych getrów, które pani każe mieć na wuef i musi ćwiczyć w spodenkach po starszej siostrze. Dlatego, kiedy będzie dorosła, kupi sobie kilka par takich getrów, chociaż już nie będzie miała wuefu.
Jak na przewodnik przystało, książka przekazuje dzieciom konkretne informacje na temat przyczyn powstawania biedy i sposobów walki z nią, zawiera dane statystyczne na temat ubóstwa w Polsce, wyjaśnia takie terminy, jak: rozwarstwienie społeczne, dziedziczenie biedy, enklawy biedy, i obala mity związane z ubóstwem (np. że człowiek biedny jest sam sobie winny). Autorki tłumaczą też, na czym polega brak równych szans dzieci z ubogich rodzin i jak trudno bez pomocy wydostać się z biedy.
Oprócz przekazywania merytorycznej wiedzy na temat ubóstwa, opowiadanie o Ani pokazuje, i właśnie ten aspekt publikacji uważam za najcenniejszy, emocjonalne konsekwencje biedy (np. wstyd, poczucie bycia gorszym) i mechanizmy obronne stosowanymi przez dzieci z ubogich rodzin (np. konfabulowanie).
Książka, która w przystępny sposób tłumaczy, czym jest ubóstwo, powinna być lekturą szkolną, zwłaszcza, że wielu dzieciom bieda kojarzy się wyłącznie z krajami afrykański i nie zdają sobie sprawy, że kolega z klasy może jeść w szkolnej stołówce jedyny posiłek w ciągu dnia. Lektura „Przewodnika” może pomóc w budowaniu empatii i wrażliwości na krzywdę innych i nauczyć dzieci dostrzegania wartości człowieka, niezależnie od stanu posiadania.
Książkę w wersji elektronicznej można przeczytać TUTAJ.