Atopowi bohaterowie

Atopowi Bohaterowie, Roksana Jędrzejewska-Wróbel, ilustracje Jona Jung

Problem atopowego zapalenia skóry dotyczy co piątego dziecka w Polsce i liczba zachorowań stale rośnie. Mimo skali zjawiska, świadomość choroby i jej emocjonalnych konsekwencji jest niska. Marka Emolium we współpracy z Instytutem Matki i Dziecka, Komitetem Praw Dziecka i Polskim Towarzystwem Dermatologicznym stworzyła kampanię edukacyjną „Atopowi bohaterowie”. W ramach kampanii powstały opowiadania terapeutyczne, które mają pomóc małym atopikom zaakceptować siebie i swoją chorobę. Przy tworzeniu bajek brała udział również psycholog dziecięca i dzieci z AZS (dzieliły się swoimi doświadczeniami).

Bardzo cenne jest zwrócenie uwagi na psychologiczny aspekt choroby, jakim jest obniżona samoocena i przypomnienie, że troska o stan emocjonalny dziecka chorego na AZS jest tak samo ważna, jak dbanie o kondycję jego skóry. Dzieci z AZS doświadczają wielu sytuacji emocjonalnie trudnych, z którymi nie potrafią sobie poradzić. Poszczególne opowiadania pokazują najczęstsze atopowe problemy i towarzyszące im emocje.

Pięcioletni Emil i siedmioletnia Emilka dzielnie stawiają czoła chorobie i zdobywają tarcze Atopowych Bohaterów, które symbolizują cechę, jaką wykazały się dzieci, aby poradzić sobie w trudnej sytuacji np. Tarczę Odwagi, Tarczę Wytrwałości.

„Swędzący potwór”

Emilka usiłuje poradzić sobie ze złością, którą odczuwa ze względu na ciągłe swędzenie. Czuje gniew, że objawy choroby stale nawracają, że leki nie działają od razu, buntuje się przeciwko nakazom i zakazom wynikającym z AZS (że wolno jej się kąpać tylko w zimnej wodzie, musi spać w wilgotnej piżamie, nie może nosić kolorowych sukienek itd.)

Emilka kopie w krzesło. Dlaczego to czekanie w przychodni tyle trwa? Ile można siedzieć? Zwłaszcza kiedy ma się tylko 7 lat i skóra strasznie swędzi, ale nie wolno się podrapać, bo od drapania swędzi jeszcze bardziej. Właśnie dlatego Emilka kopie krzesło, żeby się nie drapać. To przecież proste. Dziwne, że mama tego nie rozumie. I w ogóle po co my tu czekamy? Ten lekarz i tak nic nie pomoże. Chodzimy do niego i chodzimy i co? Ciągle swędzi!

„Smak wytrwałości”

Podczas urodzin koleżanki z przedszkola Emil walczy z pokusą zjedzenia niedozwolonej przekąski, czuje smutek i zazdrość, że inne dzieci mogą jeść wszystko, ma poczucie niesprawiedliwości.

To niesprawiedliwe. Dlaczego inne dzieci mogą jeść wszystko i nic ich od tego nie swędzi ani nie piecze? Dlaczego, jak zjedzą lody, to wyglądają tak samo jak przed zjedzeniem?! Dlaczego nie mają po tych lodach czerwonych plam na buzi i rękach?!!! Dlaczego?!!! Emilowi lecą po policzkach łzy.

„Ktoś wyjątkowy”

Emilka bardzo cieszyła się na wakacje nad morzem, ale reakcje ludzi sprawiają, że czuje się inna, gorsza. W stołówce i na plaży wszyscy ją obserwują, dziwią się, że chodzi w lecie w bluzce z długim rękawem i dostaje inne jedzenie. A pod prysznicem ktoś zapytał, czy się od niej nie zarazi…

Emilka zobaczyła, że z sąsiedniego koca po lewej stronie przygląda się jej jakaś pani. A z tego po prawej – dziewczynka w kitkach. I jeszcze jakiś pan, który stał na brzegu. W pierwszym momencie Emilka pomyślała, że to przez to, że ma krem na nosie, ale po chwili już wiedziała, że to wcale nie chodzi o krem. To przez plamy! Paskudne czerwone plamy na rękach i nogach.

„Nikt mnie nie lubi”.

W tej części Emil jest bardzo rozczarowany, że ze przez swoją chorobę nie mógł uczestniczyć w wycieczce. Wszystkie przedszkolaki o niej mówią a on się czuje wyobcowany. Jest mu też bardzo przykro, że dzieci wyśmiewają go i odrzucają z powodu wyglądu.

– Ojej! Ale masz ohydne ręce – Julia rzuca kredkę na podłogę.
– Emil ma ręce w strupach, nie będę dotykać po nim kredek – skarży się Julia.
Na rytmice jest najgorzej. Trzeba się rozbierać do spodenek i koszulki i wtedy inne dzieci dziwnie patrzą na jego czerwone plamy na rękach i nogach. Jak je pierwszy raz zobaczyły, to okropny Bartek zaczął wołać: „Zarazek! Zarazek!”

Opowiadania o Atopowych Bohaterach pomagają dzieciom rozpoznawać, nazywać i rozumieć swoje uczucia. Dzieci znajdą tu również akceptację swoich trudnych emocji (odczuwanie złości, smutku czy zazdrości jest w takiej sytuacji zupełnie zrozumiałe, inne dzieci czują to samo) oraz podpowiedzi, jak sobie z nimi radzić.

Historie Emilki i Emila podnoszą też samoocenę chorego dziecka. Poprzez identyfikację z bohaterami dzieci zaczynają wierzyć, że i one zasługują na tarczę Atopowego Bohatera – są wytrwałe, cierpliwe, dzielne, mają dużą wiedzę na temat choroby itd. Na przykładzie bohaterów mali atopicy uczą się też sposobów pokonywania trudności i nabierają wiary we własne siły, w swoją skuteczność. W ten sposób budują poczucie własnej wartości.

Książki możemy również czytać dzieciom zdrowym, żeby rozwijać ich empatię, uwrażliwiać na problemy chorych kolegów.