Napisała do mnie mama Szymka z prośbą o polecenie książki dla dziecka, które z obawy przed złośliwymi komentarzami rówieśników, nie chce nosić okularów. Wydawać by się mogło, że skoro tak wiele dzieci ma w dzisiejszych czasach problemy ze wzrokiem, a w sklepach są tysiące przepięknych dziecięcych oprawek, to noszenie okularów przestało być problemem. Okazuje się jednak, że niechęć dzieci do bycia „innym” jest zjawiskiem stałym i dokuczanie tym, którzy w jakiś sposób się wyróżniają, niestety też.
Poniżej przedstawiam tytuły, które mogą pomóc oswoić okulary i podnieść samoocenę małych okularników. I młodsi i starsi znajdą tu coś dla siebie. Książki można też wykorzystać do rozmowy z dziećmi na temat oceniania ludzi po wyglądzie.
Okularki, Ewa Madeyska, ilustracje Kasia Matyjaszek, Wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2015, ISBN: 978-83-63696-07-8
Codziennie rano Frania ociąga się z wyjściem do przedszkola – bardzo powoli sprząta w stajni swojego konika Rysia a potem zabiera go na spacer „dookoła świata”. Biedna Frania najchętniej w ogóle nie poszłaby do przedszkola. Rodzice popędzają dziewczynkę i pytają, czy nie zapomniała okularów. No właśnie, wszystko przez te okulary. Jeżeli zostawi okulary w domu, to nie rozpozna znaczka z konikiem na swojej szafce w przedszkolu, a jeżeli je założy, stanie się obiektem drwin. Wiktor przezywa Franię „okularnica – ośmiornica”, „gdzie twoje patrzałki?”, „okulary jak radary” a pani nigdy nie zauważa, że chłopiec jej dokucza. I że Frani jest wtedy bardzo smutno. I boli ją brzuch.
Nie przyjdę już do przedszkola! Nigdy więcej! – obiecuje Frania.
Następnego dnia tata nie może znaleźć swoich okularów i cała rodzina ich szuka. Tata martwi się, że bez okularów nic nie narysuje (jest grafikiem) a Frania marzy, żeby jej okulary też zniknęły. Rodziciel narzeka, że bez okularów nie może wyjść z domu, bo bez nich nie jest sobą. W końcu to właśnie Frani udaje się odnaleźć zgubę i … pewność siebie. Tym razem w przedszkolu to Wiktor biegnie na skargę do pani przedszkolanki.
To moja ulubiona książka w tym zestawieniu. Rezolutnej Frani nie można nie polubić. Z niecierpliwością czekam na kolejne książki z tej serii. Dla przedszkolaków 4+
Kajtek, uważaj! Mały miłośnik książek zakłada okulary, Jennifer Berne, przekład Janusz Kokoszewski, Dorota Koman, ilustracje Keith Bendis, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2017, ISBN: 978-83-8097-045-8
Gdy szpak Kajtek, wielki miłośnik książek, orientuje się pewnego dnia, że zamiast o smokach czyta o fokach, postanawia udać się do okulisty. Doktor Sokoli Wzrok bada mu wzrok i przepisuje okulary. Szpak jest zadowolony z odzyskanej ostrości widzenia i dumny ze swoich binokli do czasu, gdy inne szpaki na jego widok spadają ze śmiechu z drzewa. Kajtek przypomina sobie znane z książek osoby, które nosiły okulary, i pociesza się, że znalazł się w doborowym towarzystwie. Podczas wycieczki do lasu, bohater zajęty oglądaniem małych rzeczy, których do tej pory nie dostrzegał, wpada w pułapkę. Dzięki wiedzy zaczerpniętej z książek i… okularom, udaje mu się się uratować. Przy pomocy soczewek odbijających promienie słońca szpak nadaje sygnał sos i przywołuje kuzynów na ratunek. Ptaki, które jeszcze niedawno wyśmiewały Kajtka, zaczynają go podziwiać. Co więcej, zaczynają mu zazdrościć okularów. Kajtek prowadzi cała rodzinę do okulisty, ale niektórzy muszą się zadowolić okularami przeciwsłonecznymi.
Oprócz oswajania z okularami historia Kajtka zachęca dzieci do czytania książek. Wiek 5+
Franciszek po uszy zakochany, Angelika Glitz, przekład Maciej Łęczycki, ilustracje Annette Swoboda, Wydawnictwo Muchomor, Warszawa 2003, ISBN: 83-917214-5-0
To zabawna, sympatycznie zilustrowana, rymowana historyjka o perypetiach krótkowzrocznego baranka. Franciszek czuje się samotny i postanawia się ożenić, ale ponieważ wstydzi się nosić okulary, nawet nie zauważa panien stających w szranki o jego rękę
Zrobiły słodziutkie minki,
W ruch poszły tusze i szminki.
I wnet na bóstwa zrobione,
Pod bramą stały wpatrzone. […]
ale
[…] On będąc wzroku słabego,
Nie zauważył niczego.
Gdy Franciszkowi udało się już dojrzeć wybrankę serca, jego problemy ze wzrokiem o mały włos nie udaremniły ślubu, bo Franciszek nie mógł założyć ukochanej Kasi obrączki:
Franciszek mruknął: O rety,
Gdzie palec mojej kobiety?
Na szczęście, dzięki okularom, małżeństwo doszło do skutku. A na ostatniej stronie możemy zobaczyć szczęśliwego baranka z żoną i gromadką dzieci, z których jedno, tak jak tata, nosi okulary. Wiek 5+
Krótkowzroczna żyrafa, A. H. Benjamin, przekład Barbara Górecka, ilustracje Gill McLean, Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2015, ISBN: 978-83-7983-503-4
Żyrafa ma problemy ze wzrokiem, przez co ciągle ulega różnym przykrym wypadkom. A to zaplącze się w węża, a to uderzy głową w konar drzewa, a to znowu usiądzie na kolczastym krzewie. Przyjaciele namawiają, żeby zaczęła nosić okulary. Żyrafa kategorycznie odmawia, ponieważ uważa, że będzie wyglądać w nich głupio. Zamiast tego wymyśla różne sposoby, które mają zapobiegać obrażeniom: nosi kask, żeby chronić głowę, dzwonek na ogonie, żeby zwierzęta (z którymi mogłaby się zderzyć) słyszały, że idzie, koło ratunkowe na wypadek, gdyby wpadła do rzeki itd.
Coraz gorzej z nią – szeptał słoń.
Zwariowała! – śmiały się hipopotamy.
W końcu zmartwiony gepard skrada się w nocy do śpiącej żyrafy i nakłada jej okulary. Gdy żyrafa zagląda do sadzawki i widzi swoje odbicie, stwierdza, że z tymi wszystkimi ochraniaczami dopiero wygląda niedorzecznie. A w okularach jest jej całkiem do twarzy i nie potrzebuje już ani poduszki, ani dzwonka, ani drabiny, żeby bezpiecznie poruszać się po lesie.
Na końcu książki znajdują się propozycje zabaw i rozmów z dziećmi. 4+
Fajne te okulary, Helena Bross, przekład Adriana Gruszczyńska, ilustracje Christel Rönns, Wydawnictwo DEBIT, Bielsko-Biała 2016, ISBN: 978-83-8057-058-0
Oliwka ma problemy z przeczytaniem notatek z tablicy. Czyta „Wiewiórki mają precelki” zamiast „pędzelki” i całą klasa wybucha śmiechem. Okazuje się, że dziewczynka, tak jak jej tata, będzie musiała nosić okulary. Oliwka martwi się, jak będzie wyglądała i co powiedzą inni (zwłaszcza Szymek). Na domiar złego, właśnie dostała główną rolę w szkolnym przedstawieniu. Koleżanki z klasy twierdzą, że święta Łucja powinna mieć długie, jasne włosy i na pewno nie pasują jej okulary. Ich zdaniem Oliwka powinna zrezygnować z roli. Na szczęście Szymkowi Oliwka podoba się taka, jaka jest, ze swoimi krótkimi, ciemnymi włosami. I w okularach!
Z książki dzieci dowiedzą się też, jak przebiega badanie wzroku i jak wygląda wizyta u optyka. 6+
Domisie i okulary, Regina Sawicka i Gerard Sawicki, ilustracje Mirosław Kisiel, Wydawnictwo Debit, Bielsko-Biała 2008, ISBN:978-83-7167-675-8
Ślimaczek chciał bawić się z mieszkańcami Domisiowej Krainy w podchody, ale najpierw nie mógł trafić do domu Domisiów a później nie zauważył żadnej strzałki. Gdy pomylił Babcię-Żabcię z główką sałaty przyjaciele wysłali go do okulisty. Lekarz zbadał mu wzrok i dobrał okulary. Ślimaczek był zachwycony, że wszystko widzi wyraźnie i obrazy już mu się nie rozmazują. A przyjaciele pochwalili, że świetnie wygląda w okularach. Oprócz historyjki o krótkowzrocznym Ślimaczku dzieci znajdą w książce ciekawostki na temat wzroku różnych zwierząt. Wiek 4+
Przygody Fenka. Moje okulary, Magdalena Gruca, ilustracje Ewa Zontak, Wydawnictwo Edukacyjne Sobik, Bielsko-Biała 2017, ISBN: 978-83-64780-56-1
To edukacyjna historyjka, która ma przygotować dzieci do wizyty u okulisty i optyka. Bohater szczegółowo relacjonuje przebieg badania okulistycznego (zasłanianie oka, rozpoznawanie obrazków, badanie komputerowe itd.) i doboru oprawek. Na końcu przedszkolni przyjaciele liska z zachwytem oglądają jego nowe okulary. Zielone w żółte plamki!
Poza opowiadaniem małego liska pustynnego dzieci znajdą w książce różne pytania i zadania związane z tematem opowiadania np. policz wszystkie czarne pary okularów, odpowiedz na pytanie, kto z twojej rodziny nosi okulary itd. Ze strony www.fenek.pl można obrać kolorowanki i karty pracy do książki. Dla maluchów 3+
