Wszystkie lajki Marczuka, Paweł Beręsewicz, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2018, ISBN: 978-83-7672-577-2; wiek 14+
Skłonienie współczesnego nastolatka do przeczytania książki (nie będącej lekturą obowiązkową) na temat II wojny światowej wydaje się przedsięwzięciem karkołomnym. Paweł Beręsewicz znalazł sposób, żeby nie tylko przykuć do swojej książki uwagę przedstawicieli pokolenia Internetu, ale i sprawić, że przeczytają ją z zainteresowaniem i przyjemnością.
Akcja książki rozgrywa się na dwóch planach czasowych. Plan pierwszy to czasy wojny. Bohaterem jest nastolatek, Jak Marczuk, który na wieść o tym, że sąsiad z Choszczówki zdradził Niemcom miejsce pobytu żydowskiej rodziny, ostrzegł panią Leitmanową i jej córeczki, a później z narażeniem życia ukrywał je przed niemieckimi żołnierzami. Akcja drugiej historii toczy się również w podwarszawskiej Choszczówce, ale kilkadziesiąt lat później. Dyrekcja gimnazjum ogłasza konkurs na projekt edukacyjny dotyczący postaci lokalnego bohatera. Jest o co walczyć, bo nagrodą jest wyjazd do Australii. Dla byłych przyjaciół, Adama „Ziela” Zielińskiego i Rafała „Konia” Koneckiego, zwycięstwo ma znaczenie ambicjonalne. Kiedy didżej Koniu (szkolna gwiazda, szef szkolnego radiowęzła i pupil dyrektora) publicznie ośmieszył zadurzonego w Ance Adama, Zielu postanowił się zemścić. Konkurs staje się świetną okazją do tego. Ekipa Ziela opracowuje kampanię, która przy pomocy najnowszych technologii ma wypromować dokonania Jana Marczuka wśród uczniów choszczowskich szkół. Kampania okazuje się wielkim sukcesem. Profil Jana Marczuka na Facebooku zyskuje ogromną popularność, informacje o nim pojawiają się na Wikipedii i w mediach a nikomu nieznany chłopak z dnia na dzień staje się idolem. Natomiast ekipa Konia przygotowuje, w ramach projektu, prezentację życiorysu choszczowszkiego bohatera, którym okazuje się być… Jan Marczuk. Fakt, że chłopcy wybrali tą samą postać sprawia, że rywalizacja staje się jeszcze bardziej zacięta.
Książka, w obu warstwach fabularnych, jest bardzo wciągająca. Z takim samym zainteresowaniem śledzimy wojenne losy Marczuka i kibicujemy rywalizującym gimnazjalistom. Oba wątki przeplatają się, co dodatkowo buduje napięcie. Współczesna historia ma zaskakujące zakończenie i ciekawy dylemat moralny bohatera.
Zaletą historii rozgrywającej się współcześnie jest wartka akcja, humor, wiarygodne ukazanie życia gimnazjalistów (pierwsza miłość, walka o pozycję w szkole i względy koleżanki, przyjaźnie, które nie przeszły próby czasu itd.) i młodzieżowy język. Czytelnik absolutnie nie ma wrażenia, że historia o konkursie została stworzona tylko po to, by „przemycić” wiedzę na temat sytuacji Żydów w czasie II wojny światowej.
Obie opowieści skłaniają do refleksji. W historii wojennej ciekawy jest brak czarno-białych podziałów na złych Niemców i dobrych Polaków. Autor zwraca uwagę na kwestię różnych zachowania Polaków wobec Żydów: w Choszczówce na jednej ulicy mieszkał bohaterski Marczuka i Słowik, który był kolaborantem i szmalcownikiem. Dodatkowo zadaje pytania na temat prawdy i każe się zastanowić nad takimi kwestiami, jak: wiarygodność informacji w mediach i wirtualnym świecie, kreowanie rzeczywistości, manipulowanie ludźmi przez kampanie reklamowe i społeczne itd.
Książka „Wszystkie lajki Marczuka” otrzymała w 2012 r. nominację w Konkursie Książka Roku Polskiej Sekcji IBBY i została wpisana na Listę Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej.